Historia
Ochotnicza Straż Pożarna
w Katowicach-Dąbrówce Małej
1895-2024
Ochotnicze straże pożarne nigdy nie ograniczały swojej tylko do zapobiegania pożarom i ich gaszenia, były ośrodkami pracy społecznej, oświatowej oraz życia towarzyskiego.
Zawsze były blisko związene z życiem lokalnych społeczności i katolicyzmem - wiarą polskiego narodu.
W Dąbrówce Małej - obecnie dzielnicy miasta Katowice służy społeczności od 1895 roku.
Przed 300 laty Dąbrówka Mała była niewielką wsią, leżącą prawie na granicy Śląska i Rzeczpospolitej, położoną w lesistej okolicy, otoczoną licznymi stawami oraz podmokłymi zapadliskami.
Dnia 6 października 1895 roku w sali Karla Bielitzera na Burowcu, który należał do gminy Dąbrówka Mała, odbyło się pod przewodnictwem inspektora górniczego - Eberta zebranie założycielskie jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej w Dąbrówce Małej.
W bardzo krótkim okresie strażacy zasłużyli sobie na wdzięczność mieszkańców.
Szacunek dla jednostki oraz zainteresowanie służbą rosły i w latach 1901 - 1902 do OSP Dąbrówka Mała należało 97 członków, w tym 69 aktywnych strażaków.
Prezesem był jej założyciel Ebert. Wybrany także do Zarządu Rejonowego Straży Pożarnych w Katowicach
21 września 1902 roku przeżyli podniasłą uroczystość poświęcenia pierwszego sztandaru, które odbyło się w bogucickim kościele.
OSP Dąbrówka Mała uczestniczyła w gaszeniu wielu pożarów. Wyjeżdżali też poza jej teren, by walczyć z ogniem.
Strażaków szkolono na kursach w Katowicach, Tarnowskich Górach i Bytomiu. Przy jednostce działała dobrze wyszkolona drużyna sanitarna, udzielająca pomocy ofiarom pożarów oraz rannym przy gaszeniu pożarów strażakom.
Strażacy byli i są zawsze wierni zawołaniu: "Bliźniemu na pomoc - Bogu na chwałę". Wzorcem była postać patrona i męczennika świętego Floriana.
Straż zasłużyła się miejscowej ludności nie tylko działalnością podstawową, ale też pod hasłem Dobrze służ organizowała życie społeczne i towarzyskie. Swoją obecność mocno zaznaczyła po święcie poświęcenia nowo wybudowanego w 1912 roku kościoła parafialnego pod wezwaniem św. Antoniego.
Od tej pory strażacy uświetniali kościelne uroczystości, przydając im splendoru i malowniczości.
W 1920 roku OSP obchodziła uroczystość 25-lecia swego istnienia. Należało wtedy do niej 110 członków, w tym 41 czynnych strażaków.
W latach trzydziestych ze środków własnych i przy częściowym poparciu finansowym władz powiatowych wybudowano nową strażnicę na tyłach gmachu budynku Urzędu Gminnego.
Jak sprawnie i ofiarnie funkcjonowała wówczas OSP Dąbrówka Mała może świadczyć wyróżnienie jakie otrzymał naczelnik Mikołaj Pietrzyba. Główny Związek Straży Pożarnych Rzeczpospolitej Polskiej 26 kwietnia 1930 roku przyznał mu Srebrny Medal Zasługi.
W tym samym roku w dniach 30 i 31 sierpnia strażacy świętowali jubileusz 35-lecia istnienia i uroczystość poświęcenia nowego sztandaru.
Nie zachowało się wiele dokumentów poświęconych działalności OSP w Dąbrówce Małej w latach 1922 - 1945. Według relacji nielicznie żyjących mieszkańców Dąbrówki Małej straż działała tak samo ofiarnie jak w swoim pierwszym dwudziestopięcioleciu.
Ludzie zachowali w pamięci udział strażaków przy likwidacji większych i mniejszych pożarów. losy niewątpliwie istniejących niegdyś świadectw historii nie są znane.
Skrupulatnie odnotowano, że w 1945 roku sprowadzono motopompę marki "Ditman", którą druhowie wyremontowali we własnym zakresie.
Wierni pięćdziesięcioletniej tradycji sprawnie się organizowali. W tych trudnych powojennych latach najwięcej znaczyła osobista inicjatywa. Nie było łatwo. Najczęściej do stanu użyteczności strażacy doprowadzali wraki samochodów. I tak zdezelowanego "Peugeota" strażacy w 1947 roku przerobili na "Autopogotowie". Za dwa lata także, zakupiono dwa zniszczone samochody i jeden z nich przerobiono na wóz sanitarny.
W pierwszej połowie lat 50, mimo trudności natury ogólnopolitycznej, jednostka wciąż się rozwijała. Wielu członków przygotowano przeprowadzania kontroli przeciwpożarowych, szkolono się i ćwiczono. Remontowano wysłużony, wciąż wymagający napraw sprzęt.
W Dąbrówce Małej, po latach osłabienia społecznej działalności w latach stalinowskich, OSP znacząco aktywizuje się od 1958 roku.
Znowu do działania szeroko włącza się społeczność lokalna. Polepsza się współpraca za szkołą i zakładami pracy. Wyszkolenie i gotowość bojowa jest zadowalająca stwierdzają podczas wizytacji przedstawiciele władz nadrzędnych. Każdy następny rok jest dla jednostki rokiem normalnej służby dla społeczności lokalnej. ednostka liczy średnio 35 czynnych - dobrze wyszkolonych strażaków i kilkudziesięciu członków wspierających.
Niemal w każdym miesiącu bojowa drużyna z Dąbrówki Małej brała udział w gaszeniu pożarów. Wyszkolenie i gotowość bojowa były zadowalające - stwierdzili podczas wizyty przedstawiciele władz nadrzędnych. Z dokumentów wynika że w latach 60. Zarząd pracował zgodnie i w dobrej atmosferze.
W roku 1974 prezesem OSP został Jan Góra.
Strażacy w miarę możliwości finansowych opiekowali się wdowami i dziećmi po zmarłych strażakach.
W protokołach i sprawozdaniach z 1976 roku zapisano, że jednostka OSP Dąbrówka Mała jest jednostką typu "S". Należało do niej 26 członków czynnych, 18 przeszkolonych, a drużyna młodzieżowaliczyła 17 osób.
Rok 1979 był dla Dąbrówki Małej łaskawy. Nie wybuchł ani jeden pożar. Straż liczyła 56 członków. Regularnie odbywały się ćwiczenia i zbiórki szkoleniowe. Przeprowadzano kontrole bezpieczeństwa przeciwpożarowego obiektów.
Miejscowa OSP we współzawodnictwie straży zajęła II miejsce. Dbano o sprawność drużyny, organizowano wyjazdy, podczas których młodzież zdobywała uprawnienia dowódców młodzieżowych drużyn pożarniczych.
Nastał 1989 rok. Władze miasta nie licząc się z strażakami ochotnikami postanowiły zbudować szkołę podstawową na terenie strażnicy. Los jednostki OSP w Dąbrówce Małej był mocno zagrożony. Dzięki staraniom zarządu OSP i ludziom dobrej woli strażnicę przeniesiono do lokalu po Związku Bojowników o Wolność i Demokracje, który trzeba było wyremontować i zaadaptować na potrzeby OSP.
Już w lutym 1991r. Walne Zebranie Członków OSP odbyło się w nowej (wyremontowanej) strażnicy. Nowa strażnica, nowe nadzieje w nowej Polsce.
Jednostka OSP Dąbrówka Mała jako jedna z pierwszych jednostek w kraju z dniem 1 stycznia 1995 roku została włączona w struktury Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego.
Nowe władze miasta w niepodległej i suwerennej Polsce doceniając 100 letnią działalność OSP w Dąbrówce Małej, w darze od społeczeństwa Katowic ufundowały nowy sztandar dla jednostki OSP. Uroczystość nadania i przekazania sztandaru odbyła się 7 października 1995r.
OSP Dąbrówka Mała w chwili dołączania do KSRG dysponowała dwoma samochodami bojowymi: GBA 2,5/16 Star 244 oraz LGBA Żuk
W lipcu 1997 roku obfite opady deszczu w południowej Polsce spowodowały, że nasz kraj dotknęła powódź określana powodzią tysiąclecia. Strażacy z Dąbrówki Małej od 6 do 13 lipca brali udział w usuwaniu skutków powodzi na terenie miasta Katowice.
Działania były prowadzone w dzielnicach: Dąbrówka Mała, Giszowiec, Janów oraz w Śródmieściu.
Za poświęcenie i ofiarność jednostka otrzymała list pochwalny i podziękowania od Komendanta Wojewódzkiego PSP w Katowicach.
W 1999 roku ze względu na stan zły techniczny z podziału bojowego wycofany zostałsamochód GLBA Żuk (rok produkcji 1984). Jednostka dysponowała jedynie średnim samochodem gaśniczym GBA 2,5/16 Jelcz 005 na podwoziu Star 244.
W roku 2000 OSP Dąbrówka Mała obchodziła 105 rok działalności. Wycofany rok wcześniej samochód bojowy Żuk GLBA przekazany został do Centralnego Muzeum Pożarnictwa w Mysłowicach, gdzie do dzisiaj wystawiony jest jako eksponat.
Wśród akcji gaśniczych roku 2000 należy wyróżnić udział strażaków w gaszeniu pożaru warsztatu samochodowego przy ul. Siemianowickiej w dniu 11 października. Przebieg prowadzonych czynności rejestrowała telewizja TVN, czego efektem jest program o działaniach ratowniczo-gaśniczych.
W dniu 10 listopada strażacy uczestniczyli w akcji gaszenia zakładu wytwarzającego plastikowe kubki i talerze zlokalizowanego w Siemianowicach Śląskich, w sąsiedztwie Dąbrówki Małej. Strażacy z Dąbrówki brali udział w akcji nieprzerwanie przez 12 godzin.
Dnia 16 lipca 2001 roku w godzinach wieczornych nad Katowicami przeszła gwałtowna burza połączona z porwistym wiatrem. Strażacy OSP Dąbrówka Mała wyjeżdżali do likwidacji skutków wichury, najczęściej do usuwania powalonych drzew.
Rok 2002 był dla OSP Dąbrówka Mała przełomowy. W dniu 6 października prezydentmiasta Katowice oficjalnie przekazał jednostce fabrycznie nowy samochód bojowy GBA 2/24 marki Renault Midliner 210 4x4.
Z okazji przekazania samochodu w strażnicy zorganizowano festyn. Stary samochód bojowy GBA 2,5/16 Jelcz 005 na podwoziu Star 244 oddano OSP Głojsce położonej w gminie Dukla w województwie podkarpackim.
Od 2003 roku strażacy z Dąbrówki cyklicznie zabezpieczają mecze piłkarsie GKS-u Katowice na stadionie przy ul. Bukowej 1. Na każdym meczu piłkarskim obecny jest minimum jeden zastęp strażaków.
Rok 2005 związany był z obchodami 110-lecia działalności społecznej strażaków z OSP Dąbrówka Mała. Z tej okazji zorganizowano festyn dla okolicznych mieszkańców. Podczas uroczystej zbiórki członkowie MDP złożyli ślubowanie na sztandar.
W pamięci całego Śląska zapadł dzień 28 stycznia 2006 roku, kiedy to około godziny 17:15 podczas wystawy gołębi pocztowych na terenie Międzynarodowych Targów Katowickich w Chorzowie pod naporem śniegu i lodu zalegających na dachu hali zawaliła się konstrukcja budynku wraz z dachem. W wyniku katastrofy zginęło 65 osób, a ponad 170 zostało rannych.
W akcję niesienia pomocy ofiarom katastrofy budowlanej zaangażowali byli również strażacy OSP Dąbrówka Mała. Wóz SKLw Polonez Truck otrzymał zadanie konwojowania Grupy Poszukiwawczo-Ratowniczej PSP z Nowego Sącza oraz pilnego dostarczenia na miejsce katastrofy sprzętu niezbędnego do prowadzenia akcji ratowniczej, m.in. łopat do śniegu, tarcz do stali. Z kolei wóz GBA 2/24 Renault Midliner wraz z załogą został oddelegowany do zabezpieczenia operacyjnego Katowic, gdyż wszystkie siły Państwowej Straży Pożarnej z terenu miasta zostały skierowane w rejon katastrofy.
Podczas działań zastęp kilkukrotnie wyjeżdżał do pożarów i innych miejscowych zagrożeń, czywając nad bezpieczeństwem Katowic.
Z okazji 111-lecia jednostki zorganizowano dla mieszkańców Dąbrówki Małej festyn, podczas którego zaprezentowano wyszkolenie strażaków oraz wyposażenie jednostki.
We wrześniu tego samego roku za sprawą Zarządu OSP Dąbrówka Mała członkowie jednostki oraz ich rodziny uczestniczyli w wycieczce Istebnej. Wydział Zarządzania Kryzyzysowego miasta Katowice wdrożył w Miejskim Centrum Ratownictwa możliwośćalarmowania członków OSP z pomocą systemu telefonicznego.
W przeddzień wigilii na terenie Dąbrówki wybuchł pożar stolarni przy ul. Siemianowickiej. Walka z pożarem trwaóa całą noc, a w akcję zaangażowane były również jednostki straży spoza miasta Katowice.
W roku 2007 zarząd OSP Dąbrówka Mała zorganizował turniej tenisa stołowego oraz turniej halowej piłki nożnej dla członków MDP z Katowic i Siemianowic Śląskich. Na zaproszenie OSP Tymbark kolejny raz zorganizowano wyjazd na zjazd strażacki na górę Łopień. Współpraca z tamtejszą OSP utrzymywana jest dzięki osobistemu zaangażowaniu druha Adama Gorczyńskiego. W tym samym roku czyniono inwestycje usprawniające funkcjonowanie jednostki - wykonano naprawę instalacji elektrycznej remizy, zamontowano nowe bramy garażowe, które w znacznym stopniu ułatwiły i przyspieszyły czas wyjazdu zastępów do akcji, dodatkowo wymieniono szyld jednostki oraz wykonano ogólne oświetlenie budynku. Strażacy we własnym zakresie wyremontowali pomieszczenia biura OSP. We wrześniu Komenda Miejska PSP oraz Zarząd Powiatowy ZOSP RP zorganizowały ćwiczenia w kompleksie leśnym "Hamerla", w których brały udział jednostki OSP z terenu Katowic i Siemianowic Śląskich oraz katowickie zastępy PSP. W okresie jesiennym jednostki OSP z miasta Katowice odśnieżały Stadion Śląski przed meczem reprezentacji Polski w piłce nożnej.
W roku 2008 strażacy z Dąbrówki Małej we własnym zakresie wykonali kapitalny remont zabudowy pożarniczej samochodu SLKW Polonez Truck, co pozwoliło na zmianę funkcji samochodu pożarniczego z kwa- termistrzowskiej na samochód ratownictwa drogowego. Drużyna z OSP Dąbrówka Mała wzięła udział w IV Krajowych Zawodach Ratownictwa Podmiotów w KSRG, które odbyły się w gminach Kurów oraz Ślemień. Wspólnie z Automobilklubem z Mysłowic jednostka zorganizowała „Tydzień z OSP Dąbrówka Mała", podczas którego strażacy uczyli dzieci szkół podstawowych zasad zachowania w ruchu drogowym oraz zasad udzielania pierwszej pomocy uczestnikom wypadków drogowych.